వర్షాకాలం
మగువల కన్నుల్లో నీరు కనిపిస్తే
ఆషాఢమేఘాలు తయారయ్యాయంటారు.
ఎక్కడున్నాయా మేఘాలు?
వాళ్ళ కళ్ళలో క్రోధావేశాలూ
తలపైకెత్తి చూస్తే, తీక్షణంగా చూసే సూర్యుడూనూ.
పచ్చదనాన్ని పడగొట్టి
జలాశయాల్ని కాంక్రిటుమయం చేస్తే
నీరు ఆవిరిగా మారి దివికి చేరితే కదా...?
మబ్బులు కమ్మి నీటి చుక్కలు రాలటానికి
శ్రావణంలో నోములు నోచుకున్న
నిండుముతైదువలు పేరంటాలకు వెళ్ళాల్సివస్తే
ఇంటికి వచ్చే సరికి పట్టుచీరతడిసి
నుదుట కుంకుమ వాన చినుకులకు
లలాట తిలకం పెద్దగా అయి
వింత అందాలోలికిస్తూ
మనసును రంజింప చేసేవారు
ఆతరం మారినందునేమో...?
పసిపిల్లల్ని ఆయాలకు అప్పగించి
తమ విధ్యను వినియోగించుకోవటానికి
ఆదరాబాదరా ఆఫీసుకు వెళ్లే వారిలా
చల్లదనాన్నిచే గదుల్లో దూరి
తమ కర్తవ్యాన్ని మర్చిపోయుంటాయా జలము చాలు.
ఆకాశహర్మ్యలకూ భాస్కరుని తీవ్రతకూ
భయపడి, శ్రావణ భాద్ర పదాలు
గమ బాధ్యతను తరువాత చేయచ్చులే
అని అనుకుని ఉంటాయి. ఆఫీసుల్లో పనుల్లాగ
- సి. కమల
అందాల పువ్వులు
ఉదయం లేవగానె తాజాతనంతో విక
సిస్తు మనసునె ఆహ్లాదపరుస్తారు
అందానికి అర్ధం మీరే
అందానికి ప్రతి రూపం మీరే
ఎవ్వరి నుంచి ఏమీ ఆశించరు
అందరికి ఆనందాన్నిస్తారు
ఎన్నెన్నో రంగులు మీకు
పరిమళాలు..... ఎంతెంతో
పరిమళాలతో నిండిన అద్భుత
మైన రంగులతో సృష్టికె అందాన్ని
కలిగించె మీరు భగవానుని
మెడలో హాీరంగా ఉంటారు
భగవానుని పాద పద్మముల
చెంత వుంటారు.
ప్రతి ఇంట్లోను, ప్రతి పూజలోను
అలంకరణగా ఉంటారు
దేవాలయాలలో భక్తితో
సమర్పించుకుంటారు. - నూకల సత్యవతి
కాలచక్ర భ్రమణంలో, షడ్రుతు సంక్రమణంలో, మాఘపౌర్ణిమ మధురాతి మధుర చంద్రికా స్నపితా వరణంలో, శిశిర వసంతాల పరిణామ పర్యావరణభరణం లో, 'పచ్చని చివురుల యవనిక తొలగించుకు వచ్చే, మంజు హాస విలసన్నవ లతాంత మాలికా తోరణంలో, మందమంద మలయా నిలయ చారణంలో, 'ముగ్ధ'లా, వాసనాదుగ్థలా, మన తనువులనీ, మనసులనీ పరిరంభించి, పరవశింపజేసే పండుగ, వసంతోత్సవహేల హోలీ.
వర్ణ వర్ణార్ణవంలో, ఒళ్లు మరిచి జలకాలాటలో తేలే తరుణంలో, కుల, మత, వర్ణ వ్యత్యాసాలే కాక, వావి వరుసలు కూడా పాటించాలనే నియమంలేని, స్త్రీ పురుష ప్రగాఢ పరిష్వంగ శృంగార సమారాంగణమే హోలీ. కొందరు ఔత్తరాహికుల సంప్రదాయాలలో 'ద్వివర్' అనే పదం అపభ్రంశ రూపమే 'దేవర్' కనుక, 'ద్వివర్' అంటే 'దేవర్'ని, 'పతి' తరువాత పతి అంతటి వాడిగా పరిగణిస్తారు కనుక, దేవర్-భాభీలూ, జేఠ్లూ జేఠానీలూ, జీజా - సాలీలూ, 'హోలీ' వేడుకలలో ఒకళ్లకొకళ్లు రంగులు పూసుకోవడం 'తప్పు' పట్టకపోవడమే హోలీ. అసలలా కలిసి మెలిసిపోతేనే, స్త్రీ పురుష పరస్పర ఆకర్షణా విచక్షణాతీతమైన సిసలైన స్నేహం వెల్లివిరుస్తుందనీ, అదే హోలీ ముందు రోజు రాత్రి జరుపుకునే నిజమైన 'కామదహనం' సంకేతమనీ భావిస్తారీ దేవతా సదృశులైన త్రిదశులు. ఆ రకమైన అరమరికలు లేని తేని శృంగార రసమే 'హోలీ' హిందీ పాటలలో చిప్పిల్లుతుంది. అయితే, భోజ్పురి హోలీ పాటలు ఇంకొంచెం ముందడుగు వేసి, చిలిపి సింగారాలు ఒలకబోస్తుంటాయి.
'హోలీ' సమయంలో, యువతీ యువకులే కాక, వయసు పైబడిన వారినోట కూడా వినవచ్చే, మరీ మరీ వినాలనిపించే హిందీ పాటలివి.
1. అంగ్ సే అంగ్ లగానా...
2. రంగ్ బరసే భీగే చునార్వాలీ...
3. నీలా పిలా హరా గులాబీ...
4. దిల్ మే హోలీ జల్ రహీ హై...
5. మేరీ పెహ్లే హీ తంగ్ థీ చోళీ...
6. తన్ రంగ్ లో జీ, ఆజ్ మన్
రంగ్లో...
7. ఆజ్ న ఛోడేంగే...
8. హోలీ రే హోలీ....
9. హోలీ ఆయీ కన్హాయ్...
10. మల్ దే గులాల్...
11. మారో భర్కర్ పిచ్కారీ...
12 రంగ్ దీ రంగ్ దీ...
ఇక భోజ్పురి హోలీ పాటలయితే, యువరక్తాన్ని ఉడుక్కెక్కించేలా, హాట్ హాట్గా, ఛాట్ ఛాట్గా, హార్ట్బీట్ పెంచేవిగా వుంటాయి మరి!
హోలీ అంటే...
హోలీ అంటే 'దహించడం' అని అర్థం. అంచేతే, సమాజంలోని 'చెడు' నిర్ధూమధామం చేసి, 'మంచి' పునరుద్ధరించే మానవ ప్రయత్నానికి, సంకేతమే హోలీ. అన్ని భారతీయ పండుగల, పబ్బాల, పర్వాలలాగే 'హోలీ' కూడా, పురాణతి హాసగాధలతో ముడిపడివుంది.
పురాణ గాధలహరిలో...
తన పరమ భక్తుడైన ప్రహ్లాదుడిని నానాహింసలు పెట్టిన అతని తండ్రి హిరణ్య కశిపుడిని హతమార్చడం కోసం, నరసింహావతారం ధరించిన మహావిష్ణువు వృత్తాంతంతో కూడా హోలీ పండుగకి సంబంధం వుంది.
ఎంతగా సామదాన బేధ దండోపాయాలు ప్రయోగించినా, విష్ణుభక్తి మానని తన కొడుకు ప్రహ్లాదు డిని చంపేయాలనే నిర్ణయించుకున్న హిరణ్యకశిపుడు తన సోదరి హోలికని, ఆకుట్రలో పాలుపంచుకునేలా చేశాడు. అగ్నికి ఆహుతికాని విధంగా, వరం పొందిన 'హోలిక' ఒళ్లో ప్రహ్లాదుడిని కూచోబెట్టుకుని, భగభగమండే చితిమీది కెక్కి కూచోమని ఆదేశించాడు. కానీ, ఆశ్చర్యకరంగా 'హోలిక'ని కాలి బూడిదయిపోయింది కాని, ప్రహ్లాదుడి ఒంటిమీద చిన్న 'బొబ్బ' కూడా పుట్టలేదు. అలా దురాత్ములనీ, దుర్మార్గాన్నీ దహించివేసే, భగవానుడి లీలలకి చిహ్నాలే హోలీ పూర్ణిమనాడు ఇప్పటికీ వేసే మంటలు.
బాలకృష్ణుడి లీలగా హోలీ...
బాలకృష్ణుడు కొంటెగా, చిలిపిగా గోపికలని రంగులలో తడిపి ముంచెత్తడం, అలా, కృష్ణుడి సరసాలకీ, సరదాలకీ, లోలోన ఎంతగానో మురిసిపోయినా, పైకి గోపికలు కోపం నటించడం అనే మనోహరమైన దృశ్యాలను కళ్లకి కట్టించేలా, ఈ నవ నాగరిక యుగంలో కూడా, యువతీ యువకులు పరస్పరం రంగులు పిచికారీ కొట్టుకుంటూ, గులాల్ చల్లుకుంటూ, గిలిగింతలు పెట్టుకుంటూ పులకరించి పోతుంటారు.
హోలీ మంటలతో మొదలై...
మాఘ పూర్ణిమ ముందురోజు, చతుర్దశినాటి సాయంత్రం నుంచే హోలీ పండుగ సంబరాలు మొదలవుతాయి. చతుర్దశి నాడు జరుపుకునే పండుగని ఛోటా హోలీ అంటారు. సంక్రాంతి ముందు రోజు వేసే భోగి మంటలని తల పించే హోలీ మంటలలో, ఎండుటాకులూ, ఎండు కొమ్మలూ, చెత్తా, చెదారం, పాతబట్టలూ, ఫర్నీచర్ లాంటివి కూడా వేయడం అనాదిగా కొనసాగుతున్న ఆనవాయితీయే మరి! ప్రవిమలమైన ఈ హోలీ మంటతో, తమ ఇంట్లో పొయ్యిలూ, కుంపట్లో రాజేసుకోవడానికి ప్రత్యేకించి, కావాలని కాలుతున్న కట్టెలని ఇంటికి తీసుకు వెళ్లడం కూడా కొందరి ఆచారమే.
కొన్ని సముదాయాలలో, కాలుతున్న హోలీ మంటలలో, బార్లీ గింజలు వేసి, వేయించి, మంటలు చల్లారిన తరువాత, ప్రసాదంగా స్వీకరించడం కూడా, అనూచానంగా వస్తున్న ఆచారమే!
హోలీభస్మంతో...
హోలీ మంటల బూడిద ఎన్నెన్నో రోగాలని నయం చేస్తుందని కొందరి నమ్మకం. అసలు పశ్చిమ దేశాలలో జరిగే 'మే పోల్' బర్నింగ్ లాంటిదే హోలీ మంట!
రంగుల తరంగాలలో...
నిజానికి, హోలీ రంగారే రంగుల పండుగే. ఈ రోజున పిల్లలూ, ఇరుగు పొరుగు వాళ్లూ, స్నేహితులూ, ఆడా మగా అనే తేడా లేకుండా, వీధులలోకి వచ్చి, అన్ని రకాల రంగులనీ చల్లుకుంటారు. అంతటితో తనివితీరక, ఆరంగులు నీళ్లలో కలిపి, పిచికారీ చేసుకుంటారు. ఇంకా సాటివాళ్లనీ, తోటివాళ్లనీ వుడికించాలనుకుంటే, నూనెలో కలిపి ఒకళ్లకొకళ్లు ఒళ్లంతా రాసుకుంటారు.
పూర్వం ఎండుటాకులతో, బంకమట్టితో, ఆకుపసరులతో తయారయ్యే ఈ సహజమైన రంగుల స్థానే, సింథటిక్ కలర్స్, మెరమెరా మెరవడం కోసం మైకా పొడుం కూడా వాడడం జరుగుతోంది.
ఇక రంగులు పిచికారీ చేసుకోవడంలోని 'రంజు' వేరేమరి! మార్కెట్లో సులువుగా దొరికే రకరకాల రంగులని కొని, వెదురు బొంగులతో చేసిన పిచికారీతో కొట్టుకోవడంలో, ఆడామగా కూడా ఎగబడిపోతారు.
అలాగే, రంగు నీళ్లతో నిండిన బెలూన్స్ని ఒకళ్ల మీద ఒకళ్లు విసురుకోవడం కూడా హోలీ అందాలలో అంతర్భాగమే.
సాముదాయక ఉత్సవంగా...
సమాజంలో, కుల, మత, వర్ణ, వర్గ, లింగ వ్యత్యాసాలేవీ లేకుండా, అందరూ కలివిడిగా జరుపుకునే అతి ముఖ్యమైన వేడుక హోలీ. మామూలుగా బురఖాలలో, మేలి ముసుగులలో వుండే మహిళల జోలికి పోవడానికి ఎంతటి మగవాళ్లూ సాహ సించరు. కాని, హోలీ పండుగ నాడు అలాంటి తేడా పాడాలూ, భయాలూ, సంకోచాలూ ఏవీ లేకుండా ఒకళ్లలో ఒకళ్లు ఒదిగిపోవడం అపురూపమైన విషయం.
వసంతోత్సవ హేలగా...
ఆమనీ సుమడోలగా, రాసలీలగా, వసంతోత్సవ హేలగా, అలలారే 'హోలీ' మానవాళిలో సమైక్యతనీ, సంఘటిత శక్తినీ, సమాజ చైతన్య స్పృహనీ ఇనుమ డింపజేస్తుంది. యువతలో నవోత్తేజం నింపడానికి దోహదం చేస్తుంది.
రవీంధ్రనాధ్ టాగూర్ కూడా...
ముఖ్యంగా విశ్వకవి రవీంధ్రనాధ్ టాగూర్కి వసంతాగమన సమయానికి సుస్వాగతం పలికే హోలీ పండుగ అంటే ఎంతో ఇష్టం.
అంచేతే, పశ్చిమ బెంగాల్లో ఆయన స్థాపించిన 'శాంతి నికేతన్' లోని, 'విశ్వభారతి' విశ్వవిద్యాలయంలో, ఆయన ప్రవేశపెట్టిన హోలీ పండుగ జరుపుకునే సత్సంప్రదాయం, ఈ నాటికీ కొనసాగుతూనే వుంది. హోలీ పండుగ సందర్భంగా, ఎన్నెన్నో సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలూ, సంగీత నృత్య రూపకాలు నిర్వహించి, ఆబాలగోపాలనీ అలరిస్తుంది శాంతినికేతన్.
హోలీ ప్రాశస్త్రంలో...
హోలీ' లేదా 'హోలిక'నే హోలికోత్సవం అని కూడా అంటారు. జైమిని మహర్షి విరచించిన 'పూర్వ మీమాంస'- సూత్రాలలో, కథక -గ్రాహ్య - సూత్రాలలో, హోలిక ప్రసక్తి వుంది. ఆ రోజున పూర్ణ చంద్రబింబం (రాక) అధిష్టాన దేవత కనుక, ఆ బింబాన్ని ఆరాధిం చడం కూడా, అనూచానమైన సంప్రదాయమే. ఈ వసంత మహో త్సవాన్నే, కామమహోత్సవం అని కూడా అంటారు.
మరిన్ని పురాణాంశాలు:
1. ఈ రోజునే పరమశివుడు తన మూడవ కంటిని తెరిచి కామదేవుడిని భస్మీపటలం చేసాడట!
2. ఇక హిరణ్యకశిపుడి సోదరి హోలిక, ప్రహ్లాదుడిని మట్టు పెట్టాలనే దురూహతో, అతన్ని ఒళ్లోకూచో బెట్టుకుని అగ్నిప్రవేశం చేసి, తానే బుగ్గి పాలయిందట.
3. హృధు లేదా రఘురాజ్యంలో, ధుండి అనే రక్కసుడు, పిల్లలని హింసిస్తున్న తరుణంలో, అతనిని పిల్లలే తమ రాజ్యంలోంచి తరిమేశారని ప్రతీతి. అసలీ హోలీనాడు, ఎలాంటి పూజా పునస్కారాలూ జరపాల్సిన అవసరం లేదు. కాకపోతే, హోలీ పండుగకి 40 రోజుల ముందుగా, మాఘ శుక్ల పంచమినాడు, అంటే వసంత పంచమినాడు, ఒక దూలం నాలుగు దారుల కూడలిలో పెట్టడం పరిపాటి. పాల్గుణ పూర్ణిమనాటి రాత్రి రక్సోఘ్ను మంత్రాలతో ఆ దూలం దహించడం ఆచారం. మరుసటి రోజు, ఆ బూడిదని సేకరించి, అందరికీ ప్రసాదంగా పంచిపెడతారు.
పాల్గుణ కృష్ణ పాఢ్యమినాడు, పరస్పర ప్రత్యర్థిత్వానికి ప్రతీకగా, గులాల్, రంగునీళ్లూ చల్లుకుంటారు మరి!
డోలా పూర్ణిమగా...
బెంగాలీలు, ఈ రోజుని, డోలా పూర్ణిమగా, డోలా యాత్రగా జరుపుకుంటారు. బృందావనంలో, ఇంద్రద్యుమ్న మహారాజు ఈ హోలీ పండుగని ఆరంభించాడని అంటారు.
శ్రీకృష్ణ చైతన్య జన్మదినంగా...
క్రీ.శ. 1486- 1533 మధ్యకాలంలో జీవించిన శ్రీ కృష్ణ చైతన్య జన్మదినోత్సవం కూడా హోలీ పండుగతో కలిసిరావడం విశేషం. ముఖ్యంగా, బెంగాల్, ఒరిస్సాలోని పూరీక్షేత్రం, ఉత్తర్ప్రదేశ్లోని మధురానగరి, బృందావనంలో జరుపుకునే వసంతోత్సవ హేల 'హోలీ' శోభ వర్ణనాతీతం.
వివిధ ప్రాంతాలలో...
ఈ ఏడు, ఈ రోజున అంటే ఫిబ్రవరి 28న హోలీపండుగ జరుపుకుంటున్నారు. నేపాల్లో 'హోలీకా దహన్'గా, పంజాబ్లో 'హోలీ మొహల్లా'గా ఉత్తర ప్రదేశ్లో 'లాత్ మార్ హోలీ'గా, బీహార్ లో హోలికగా, అలాగే కాశ్మీర్, బెంగాల్, ఒరిస్సా, గుజరాత్, పంజాబ్, హర్యానా, మహారాష్ట్ర, మణిపూర్, కర్ణాటకలలో కూడా ఈ 'వసంతత్సోవహేల- హోలీ'ని ఆలవాలాలే.
1''ఈ తాడిచెట్టు పైకెక్కి చూస్తే ఇంజినీరింగ్ కాలేజీ అమ్మాయిలు కనబడతారు తెలుసా'' అన్నాడు శంకరం.
'' పొరపాటున కొమ్మ విరిగితే మెడికల్ కాలేజీ అమ్మాయిలు కూడా కనబడతారని తెలుసు'' తెలివిగా చెప్పాడు బాబ్జీ.
''ఇంట్లో నాది మరీ కుక్క బతుకైపోయింది. ఏ మాత్రం విలువలేకుండా పోయింది'' అన్నాడు బాబ్జీ కోపంగా. '' అలా ఎందుకనుకుంటున్నావో నాకర్ధంకావటంలేదు'' అంది భార్య.''నువ్వు మాట్లాడే పద్ధతలా ఏడిసింది'' అన్నాడు బాబ్జీ. ''సర్లే... ఇంక ఊరికే అలామొరగడం ఎందుకూ'' అంది భార్య మరింత కోపంతో
డాక్టర్: నర్స్! మాటపడిపోయి మొన్న మన ఆసుపత్రిలో చేరిన పేషంట్ పరిస్థితి ఏమిటీ
నర్స్: ఈ రోజు ఉదయమే కొద్దికొద్దిగా మాట్లాడాడు.
డాక్టర్: గుడ్! ఏం మాట్లాడాడు
నర్స్: ఇంత దరిద్రమైన హాస్పటల్ నా జన్మలో చూడలేదన్నాడు.
''నా మొదటి భార్యకి అనవసరంగా విడాకులిచ్చాను ఆవిడ దేవతరా'' వాపోయాడు బాబ్జీ, శంకరం దగ్గర ''మరి దేవతని తెలిసి రెండో పెళ్ళి ఎందుకుచేసుకున్నావురా'' అడిగాడు శంకరం.
''చేసుకున్నాకేగా తెలిసింది. ఆవిడే దేవతని'' వాపోయాడు బాబ్జీ.
''డాక్టర్ గారూ! నిద్రమాత్రవేసుకోబోయి, వళ్ళునొపðల మాత్ర వేసేసుకున్నా ఇపðడేం చెయ్యాలి'' కంగారుగా అడిగాడు బాబ్జీ. ''మరేం ఫరవాలేదు! వళ్ళంతా నొపðలు వచ్చేటట్టు ఎవరిచేతైనా ఇరగతన్నించుకో సరిపోతుంది'' సలహా ఇచ్చాడు డాక్టర్.
ప్రేమ ఓటమి - ప్రేమికుల గెలుపు
- డి. శైలేంద్రనాధ్ -
ప్రేమ........
మైమరచిపోయే ఊహల్లో ఊరేగించి
రెండు హృదయాలను స్పందన ఒకటిగా చేసి
ఒకరిపై ఒకరికున్న అనురాగం మరింత పెంచి
ఒకటవ్వాలనే తపనతో ప్రేమబంధాన్ని
మరింత పటిష్టంగా ముడివేయాలని
ఆశతో తల్లదండ్రుల్ని అనుమతి కోరితే
అప్పడొచ్చిన కులమత అంతస్తుల ప్రశ్నలు
నన్ను మాటల్లేని ముగ్ధుడ్ని చేసాయి
ఎందుకంటే ప్రియనేస్తం పేరు తెలుసు
ఇంకా అంటే తన ఇష్టాయిష్టాలు తెలుసు
అంతేగాని ప్రేమకు
కులమతాలు ఆస్తులతో పని ఏముందన్నాను
అప్పుడు పరువు ప్రతిష్ట గౌరవం ఏంటని
కన్నవాళ్ళు ప్రశ్నించారు
విన్న నేను ప్రేమా నిన్ను ప్రశ్నిస్తున్నాను
ఏం! ప్రేమ పెళ్ళికి సమాజంలో అంతనీచస్థాయి దేనికో
సరే ప్రేమా....
ఎలాగైతేనేం నన్ను నీ తీపి మాయ వలలో దించావు
తప్పో ఒప్పో అది నీది
అందుకే
ప్రేమికులమైన మేము గాయపడితే
ప్రేమా నీవు గాయపడ్డట్టే
కాని ప్రేమికులమైన మేము వీడిపోతే
నువ్వు మాత్రం మమల్ని వీడిపోవు
నీది అంత నిర్మల హృదయం
అలాంటి ప్రేమా
నా ప్రేమని గెలిపించు
శ్వాస ఆడుతున్నంత కాలం ప్రేమించుకుంటూనే ఉంటాం
పైకి తెలియక పోవచ్చు లోలోపల మదిలో
ప్రేమా...
నువ్వు ముందు చూపిన అమృతాల సమతామమతల
నిత్యమైన సత్య ప్రేమ కుటీరంలో
ఎప్పటికి కలిసి ఉంటాం....
కాని నిజంగా కలిసుండేట్లు చేసే బాధ్యత నీది
ఒక్కటయ్యేట్లు చేయలేదా
ఆ తప్పు నీదే ఆ ఓటమి నీదే
ప్రేమకులోంగి నిరంతరం ప్రేమ ధ్యానం చేసే
ప్రేమికులమైన మాది మాత్రం గెలుపు.
వరం:
- డి.వి. రఘునాథ్ -
దుర్మాగపు వికటాట్టహాసం...
రాబందుల రాక్షస తంత్రం...
కలగలసిన ధనవ్యావెూహం
అన్యాయపు ఆశల అలలు...
అవినీతి కోర్కెల కలలు...
కలగలసిన పెను విధ్వేషం
నీతిని...
భీతిని...
మానవత్వపు రీతిని..మరచి
చిరునవ్వును చిదిమేశాయి
పసిమొగ్గను తుంచేశాయి
కాలినది...నీ దేహం కాదు...
మా...మానవత్వపు విలువలు
కారణాలు ఏవైనా...కాదంటారా
మానవ తప్పిదాల్ని
చిట్టితల్లి వైష్ణవి...
నీవు చేరిన దేవుణ్ని...
నిర్భీతిగా...వరము ఒకటి
అడుగు...
ఈ మనుష్యుల... మనసుల
మాలిన్యాలని
కాల్చివేసే మరుజన్మ నీకు ఒకటి
ఇమ్మని...
(చిన్నారి వైష్ణవికి
అశ్రునయనాలతో)
బక్కచిక్కుతున్న భూమి:
- మర్రి. అంకూస్ -
రూపాయి నోటు ముఖాలు
ఎటు చూస్తే అటూ
మురిసిపోతున్నాయి వాటికవే ముచ్చటిస్తున్నాయి.
ప్రక్కనున్న పైసలపై ఎంత చిన్న చూపో!
అదేదో అస్పృశ్యత అన్నట్లు
అంటి ముట్టనట్లు
విత్తులు చల్లితే పంటలు కదా! పండేవి
మరి
రూపాయలు చల్లితే రూపాయలు పండుతున్నయేమి?
భూమికి రూపాయికి ఎంత దగ్గరి బంధం కుదిరిందో కదా!
అంతే దూరమవుతున్నాడు
రైతు భూమికి సూక్ష్మ రుణోత్సవాల వేదికలపై
రాజువైన ఓ హలధారి
ఆలస్యమెందుకు
భూమి బక్కచిక్కిపోక ముందే
బహుళాంతస్థుల సేద్యం మొదలుపెట్టు
సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో
భుజించవచ్చునేమో చూద్దాం.
అరణ్య ఘోష
- మజుందార్ -
ఛబ్బీస్ జనవరి మళ్లిd వచ్చింది.
ఎందరికో ఎన్నో పద్మాలు - చిన్నవి పెద్దవి!
అస్శదీయులూ, అర్హులూ, అందలం ఎక్కినవారూ
సువాసన లేని పూలూ కలిపిన పెద్ద కదంబం!!
దక్కిన వారికే దక్కుడు
చిన్న చిన్న పద్మాలయితే
మరింత పెద్దవీ మారు
మిగతా వారికి కిర్తిక హస్తాలు!
ఆంధ్రులకు ఆరాధ్యాలు, అభిమానధనులు
ఎందరినో నడిపించే బాపూరమణలు,
మాలతాచందూర్లు
ఢిల్లిd నవాబులకు కనపడరా?
మన రాష్ట్రం కాదులే అని ''రోశ'' మా?
అక్షయ్ మాధురీ అమీర్ సయీఫ్లకు పద్మాలు!
వందల సినిమాల్లో నటనకు నిర్వచనం-
గుమ్మడి అంజలిలు అగుపడారా?
సారి సర్! మాకు దృష్టి మాంద్యం. కనపడదు!
మొన్నటితరం, లలిత సంగీత, నేపధ్యగాక తోలకరి
ఆర్భాల సరస్వతి!
నిన్నటి తరం మధురగాయన వేలపాటల జానకీ?
సారి సర్! మేం బదీరులం. వినపడదు!
ప్రెసిడెంట్ వద్ద పద్మం తీసుకునే తీరికలేని
ప్రకటనల డబ్బు చేసిన 'భజ్జీ'కిస్తాం క్రికెట్లో!
బ్యాటింగ్ తెలిసిన సొగసరి లక్ష్మణ్కు?
సారీ సర్! మేము మంచి మ్యాచ్లు చూడం!!
ముఖ్యమంత్రి నాయుడైనా రెడ్డయినా శెట్టయినా
దేశానికి ప్రధాని అయినా - మనవాళ్లింతేనోయ్!
మన వాళ్లను మనం గౌరవించుకోలేం! అందుకే
అన్నాడు గిరీశం-
సారి సర్! ఆ 'మాట' మేం అనం!!
ఓ నాన్న కోసం....!
నువ్విలా కుప్పకూలుతావనుకోలేదు;
జీవిత తృతీయాంకంలో
గుండెలపై ఎత్తుకు పెంచిన
బిడ్డ అకారణంగా బలైపోయిందని
గుండె పగిలి ఛస్తావనుకోలేదు;
పెద్దపల్లి 'వికాస్' కావచ్చు
తిరుపతి 'గురుశీను' కావచ్చు
విజయవాడ 'వైష్ణవి' కావచ్చు
ప్రతి సంవతశల్సరం మాయమయ్యే
పిల్లలెందరో కావచ్చు
వారందరి గాథలు ఎన్నో వ్యధల్ని చెబుతూనే ఉన్నాయి;
ఈర్ష్య, అసూయ, ద్వేషాలు నిండిన మనుషులు
డబ్బుకోసం ఏమైనా చేసే నరపిశాచాలు
మనచుట్టూ కాపుకాసి ఉంటారని తెలుపుతున్నాయి
అందునా
మనతో నవ్వేవారికంటే
మనపై ఏడ్చేవారే ఎక్కువుంటారని ఘోషిస్తున్నాయి;
అయినా ఈలోకంలో
బిడ్డల్ని బ్రతికించడం కోసం పోరాటం చేసేవాళ్లున్నారు,
బిడ్డల్ని చదివించడం కోసం ఆరాటపడేవాళ్లున్నారు,
బిడ్డల్ని జీవితంలో నిలబెట్టడం కోసం
భిన్నధృవాలుగా కలుసున్న వాళ్లూ ఉన్నారు,
కానీ
బిడ్డపైనే ప్రాణం పెట్టుకుని
తనులేని జీవితమే వద్దనుకున్న వాన్ని
నిన్నే చూస్తున్నాను....!
అందుకే
స్వీకరించు నీవు
మా హృదయాంతరాల అశ్రునివాళి!
- డా|| వాసాల వరప్రసాద్
కవితలు
* Bookmark and Share
* Email Email
* Print Print
శిరసు చుట్టూ ప్రదక్షిణలు చేసే
రంగురంగుల సీతాకోకలు కొన్ని
సీతాకోకల చుట్టూ అల్లుకునే
కొన్ని అక్షరాలు...
పద్యం ప్రాణం పోసుకొంటోన్న అలికిడి
చెవుల్లోంచి గుండెలోకీ, శిరసులోకీ దూసుకొచ్చి
సీతాకోకల్ని చెదరగొట్టే
గడియారం అలారం మోత
ప్రాణం పోసుకొంటోన్న పద్యం కంపిస్త్తుంది
కాసేపు దినపత్రికలు మోసుకొచ్చిన లోకాల్లోకి....
పాలితుల దయనీయ వెతలనార్పే
చల్లని మాటలు ప్రవహించాల్సిన పవిత్ర ప్రాంగణం
ఒకరి బాగోతాల లెక్కల్ని మరొకరు విప్పుకున్న
రాబందుల రాకాసి శబ్దాల నిలయమైన విషాదం
గుక్కెడు నీళ్ళివ్వని మహానగరాన్ని శపించి
మృత్యుబిలంలోకి జారిన వొక పేదలబస్తీ
నాగరిక జీవనశైలి మొహాన్ని వెక్కిరిస్తూ
పట్టపగలు పగలబడి నవ్విన యాసిడ్ బాటిల్
లేచి నిలబడి పద్యాన్ని అందుకోవాలని చూస్తారు
ఆఫీసుటైము కాలరు పట్టుకుని ఆపేస్తుంది
మహానగర రహదారుల మీద పరుగులు
నగర జీవితాన్ని కమ్మేసిన పరుగుకు ప్రతీకలు
పరుగుల మీద బ్రేక్ వేసే ట్రాఫిక్ రెడ్లైట్
కరెన్సీ కట్టల్ని మింగి పుట్టిన లగ్జరీకారు
రొట్టెముక్క కోసం చేయిసాచే పసిపాప
పద్యం కోపంతో వూగిపోతోంది
పరుగుల్ని గుర్తుచేస్తూ వెలిగే పచ్చలైటు
పద్యం మీద నీళ్ళు గుమ్మరిస్తుంది
దైనందిన నగరజీవిత పరుగుల నడుమ
పద్యం అప్పుడప్పుడూ నాకై చేతులు చాపుతుంది
అందుకోలేని అశక్తత యేదో వెనక్కి లాగుతుంది
రాత్రి పక్కమీద అలసటగా వాలే దేహం
ఉదయపు సీతాకోకల కోసం వెదుకుతుంది
లోపలెక్కడో యేదో కుళ్ళిన వాసన
పద్యం మరణించి వుంటుంది...
ఇక రాత్రంతా శవ జాగరణ.... - కోడూరి విజయకుమా
కవితలు
అజ్ఞాతం నుండి
అజ్ఞాతం నుండి రూపం బయటికి వస్తుంది
స్మృతి లహరుల పయి సృజన భూమి చేరుతుంది.
ఎద ఎదను స్పృశిస్తూ విశ్వతలం పయి
అస్తమయం లేని ప్రజాస్వామ్య బింబం
జలధారా గతిలో విద్యున్నత చేతనలా
మంచు పొరల నుండి ముందుకు నడిపిస్తుంది.
మనిషి ముందు చూపు ఎదుట
కాలం తల వంచుతుంది.
కొత్త తరం ఎత్తిన అర చేయిలా
పగలు సూర్య బింబం, రాత్రి చంద్ర బింబం
ప్రతి జాతికి ఒక ఇతిహాస పరంపర
ఇరు వైపులలో మార్పుల దారులతో
అద్దంలో అందే దూరంలో గగనంలా
పనిలో ఆకర్షణ యంత్రంలా ఆదర్శం
ఆహారం కయి రెక్కల పయి ఎగిరే పక్షికి
గగనం ఎత్తులతో పని లేదు
దృశ్యం చూచే కోరికలో సాగే చూపుకు
చీకటి హద్దులతో పని లేదు
దేశం నుండి మరో దేశానికి
జీరాడే కోర్కెల అంచులలో
జరుగు బాటుకో మెరుగు బాటుకో
తరలుతుంది జీవన పద యుగళం
- మాదిరాజు రంగారావు
కవితలు
తెలుగు
తొలగిపోతూ వుంది
ఇంగ్లీషు
ఇంట్లోకి చేరింది
ముందొచ్చిన
చెవులు
తెలుగు కోకిలమ్మ
కూ... కూ... అనకుండా
కే... కే.. అని
పాడుతూ వుంది
పరిసరాల
పర్రభావం
అమ్మపాలు
'అమూల్' పాలు
ఆరోగ్యంలో
సమ ఉజ్జీలా?
అమ్మ
మమ్మీ అయ్యింది
చందమామ
తెలుగు ప్రాంతానికి
వచ్చేసరికి
కళతగ్గుతున్నాడు
'చందమామ రావె' పాట
అటక మీద.
ఉగాది పట్టు పరికిణి
జనవరికి
మిడ్డీగా
మారింది
దర్జీ
దొంగతనం
ఇంటర్మీడియట్లో
తెలుగు కంటే
సంస్కృతమే
తేలికయ్యింది
మార్కులు
నూటికి నూరు
తల వాకిలి
గొబ్బెమ్మ కోసం
కళ్ళలో ఒత్తులేసుకుని
ఎదురు చూస్తూ ఉంది
పడక గదిలో
అలారం మోగలేదు
మమ్మీ
అడుక్కొనే
అంకుల్
అన్నానికొచ్చాడు
కనబడట్లేదూ?
మనుషులంతా ఒక్కటే
- దాసరి చంద్రయ్య
క్లాస్ రూం జోక్స్
Author: వర్మ
•3:35 AM
ఒక విద్యార్థికి ఉపాధ్యాముడు ’ఎలక్ట్రిసిటి’ అనే పదం నేర్పాలని ప్రయత్నిస్తున్నాడు. వారి మద్య సంభాషణ ఇలా ఉంది.
ఉపాద్యాయుడు : ’ఎలక్ట్రిసిటి’ అనరా రాము
రాము : ’ఎలక్ట్రికిటి’
ఉపాద్యాయుడు : ఎలక్ట్రికిటి కాదు ఎలక్ట్రిసిటి
రాము : ఎలక్ట్రికిటి
ఉపాద్యాయుడు : కిటి కాదు ’సిటి’ ’సిటి’
రాము : ’కిటి’ ’కిటి’
ఉపాద్యాయుడు రాముకు ఆ పదం నేర్పడం కష్టమనుకుని రాము వాళ్ళ తండ్రిని కలిసి విషయం వివరించాడు. అప్పుడు. .
రాము తండ్రి : వాడికి ఆ పదం రాకపోతే వదిలేయండి సార్ దీనిని మీరు ’పబ్లికిటి’ చేయకండి.
ఇతనికి కూడా ’సిటి’ అని పలకటం రాదా అనుకుని రాము వాళ్ళ తాత దగ్గరికి వెళ్తాడు.
ఉపాద్యాయుడు : ఏంటండి మీ కొడుకేమో ’పబ్లిసిటి’ ని ’పబ్లికిటి’ అంటున్నాడు మీ మనవడేమో ’ఎలక్ట్రిసిటి’ ని ’ఎలక్ట్రికిటి’ అంటున్నాడు. ఏం చేద్దామంటారు ?
రాము తాత : ఇంత చిన్న విషయానికి నా వరకు రావాలా సర్ అది వాళ్ళ ’కెపాకిటి’ సర్
ఉపాద్యాయుడు : ఆ ఆ ఆ ????????
-------------------------------------------------------------------------------------------------
ఉపాద్యాయుడు : అరె రాజేష్ నెమలి ని ఇంగ్లీషు లో ఏమంటారో చెప్పు
రాజేష్ : నాకు తెలియదు సర్
ఉపాద్యాయుడు : ఇంత చిన్న విషయం తెలియదా ఉండు నీ పని చెప్తా ..
అని ఉపాద్యాయుడు రాజేష్ జుట్టు పీకసాగాడు అప్పుడు ...
రాజేష్ : పీకక్ సర్, పీకక్ సర్
ఉపాద్యాయుడు peacock అనుకుని
ఉపాద్యాయుడు : ఆ వెరీగుడ్ .. కూర్చో
రాజేష్ : !!!!!!!!!!!
జోక
గురి బాగుంది!
మిలటరీ అధికారిగా పనిచేసి రిటైర్ అయిన ఓ పెద్దాయనకు ఉదయం 4.30 గంటలకు వాకింగ్ చేయడం అలవాటు. అలా నడు చుకుంటూ వెళ్లి 'హిందూ' పేపర్ కొనితెచ్చుకోవడంతో ఆయన దిన చర్య ప్రారంభమవుతుంది.
రోజూమాదిరిగానే ఆ అధికారి తెల్లవారుఝాముననే వాకింగ్కు బయల్దేరి 'హిందూ' పేపర్ కొని, మడిచి పట్టుకుని, ఆ విశాలమైన రోడ్డుకు ఓ చివరగా నడుచుకుంటూ వస్తున్నాడు. (తెల్లవారుఝామున 5 గంటలు కావడం వల్ల ఆ రోడ్డు దాదాపు నిర్మానుష్యంగా వుంది)
ఇంతలో ఎదురుగా సైకిల్పై పూలచొక్కా, జీన్స్ ప్యాంట్ వేసు కున్న ఓ 16 ఏళ్ల యువకుడు అతి వేగంగా సైకిల్ నడుపుతూ, కంట్రోల్ చేసుకోలేక, రోడ్డు చివరగా నడుస్తున్న ఆ అధికారిని 'ఢ' కొట్టి కిందపడ్డాడు. వెంటనే లేచి, పొరపాటయింది సార్...వెరీ సారీ! అంటూ ఆ అధికారిని వేడుకుంటున్నాడు.
అపðడా అధికారి నింపాదిగా ఆ యువకునితో...సారీ చెప్పొద్దు బాబూ! నీలో మంచి టాలెంట్ దాగుంది. నీవు ఒలింపిక్సకు ట్రై చేస్తే మనదేశానికి గోల్డ్ మెడల్ సాధించడం ఖాయం! ఎందుకంటే ఇంత పెద్ద రోడ్డులో ఓ మూలన పోతూన్న నన్ను అంత కరెక్టుగా గురి చూసి మరీ డాష్ ఇచ్చావంటే, నీ గురికి మెచ్చుకోకుండా ఉండలేకపోతున్నా నయ్యా! అనగానే ఆ యువకుడు సిగ్గుతో తలదించుకొని సైకిల్ తీసుకుని వెళ్ళిపోయాడు.
ఇట్లు : దుర్గ్గేష్ పట్టేం